Şişedeki suyun bilinmeyenleri
Şişelenmiş sular hakkında nekadar detay bilirsek o kadar doğru seçimler yapabiliriz.

Plastik şişe tipleri

Plastik şişelerin birçok tipi olmasına rağmen iki ana sınıfta toplanır. Birinci sınıf plastik şişeler, tek kullanımlık olarak tasarlanmışlardır. Genellikle marketlerden aldığınız sular bu tip şişelerle şişelenmiştir. İkinci sınıf plastik şişeler ise, birden fazla kullanım için tasarlanmışlardır. Damacanalar ve bireysel mataralar bu tip şişeye örnek olarak verilebilir. Bu her iki sınıf şişe sınıfı faydaları ve yan etkileri olan çeşitli plastik malzemelerden yapılmaktadır.

Kullanılan plastikler

Şişelerde ve kaplarda kullanılan plastiklerin hangi tür olduğunu şişenizin altına bakıp öğrenebilirsiniz. Şişelerin altında yeniden dönüşüm logosu olan üçgenin içinde yazılan rakam, plastiğin cinsini ve ne şekilde yeniden dönüşüm yapılacağını bildiren bir kısa koddur. Birçok tek kullanımlık plastik su şişeleri Polyethylene Terephthalateden yapılmaktadır. Kısaca PET ŞİŞE olarak tanımlanır. Eğer bu şişelerin altına bakarsanız tarif ettiğimiz yerde 1 rakamını göreceksiniz. Bu PET ile ilişkili kod numarasıdır. 12 ve 19 litrelik damacanalar genellikle polikarbonattan yapılmıştır ve 7 rakamı kod olarak kullanılır.


Yeniden kullanılabilir şişeler farklı türdeki plastiklerden yapılmaktadır. 2 kod numaralı yüksek dansiteli polietilen (HDPE), 4 kod numaralı düşük dansiteli polietilen (LDPE), 5 kod numaralı polipropilen (PP) veya 7 kod numaralı polikarbonattan yapılmaktadırlar.

Pet şişeler

Bilimsel açıdan, petlerin tekrar kullanılması sonucu plastik malzemenin içinde bulunan suya çözündüğü kanıtlanmıştır. Çözülme sonucu ortaya çıkan en riskli maddelerden biri olan DEHP'nin, kadınların inmemiş testisi ve küçük üreme organı olan erkek çocuk doğurmalarına sebep olduğu ispatlanmıştır. Açığa çıkan diğer madde DEHA'nın kanserojen etkiye sahip olduğu ve özellikle karaciğer kanseriyle yakın ilişkisi kanıtlanmıştır. Yakın zamanda Alman bilim adamlarının yaptığı bir araştırmaya göre pet şişeler, hormanel sistemimizi etkileyen başka maddelerin de pet şişeden suya çözündüğü ispatlanmıştır.

Polikarbonatlı damacanalar

Polikarbonat plastikler özellikle damacanalarda kullanılır ve üretiminde Bisphenol A (BPA) adındaki kimyasal madde kullanılır. BPA aslında birçok yerde mevcuttur. Plastik şişelerin dışında, tenekelerin veya kutu meşrubat içeceklerinin iç yüzey kaplamasında da kullanılır. Bugün hepimizin idrar tahlili yapılmış olsa, ortalama %90'ımızda bu madde tespit edilebilir.BPA, meme ve prostat kanseri, obezite, kısırlık, şeker hastalığı ve nörolojik hiperaktivite hastalığı riskinde artışa sebep olmaktadır.Yapılan bir araştırma, BPA ihtiva eden ürünlerin kullanımının bırakılması halinde üç gün içerisinde idrardaki düzeyinde %66 oranında azalma olduğunu göstermiştir.

Sağlıklı plastik tipleri

2 ve 4 kod numaralı polietilen ve 5 kod numaralı polipropilendan yapılan şişeler en güvenilir plastik su şişeleridir. Bu konudaki araştırmalar hala devam ediyor olsa da, paslanmaz çelik ve camdan üretilen şişelerin en sağlıklı seçenek olduğunu bilmenizi isterim.

Su şişelerinin tekrar kullanımı

Su şişelerinin tekrar kullanımındaki en önemli riskler bakteri oluşumu ve kansorejen madde açığa çıkarmasıdır. Bu şişeler bakteri oluşmaması için çamaşır suyu benzeri kimyasallarla temizlenmektedir. Yapılan bir çalışma bu temizleme işleminin, her seferinde şişenin içine daha fazla kansorejen madde saldığını göstermiştir. Bu nedenle özellikle damacana sulara dikkat etmeniz ve mümkünse suyunuzu seçerken daha yeni görünen şişeleri tercih etmeniz gerekmektedir. 
Şişe su almanın püf noktaları

1. Üretim tarihi gününüze en yakın olanı tercih edin. Ancak şişenin kapağı takılmadan önce suyunuz son bir dezenfeksiyon işleminden geçirilmiş olabilir. Bu işleme tabi olan sularda tüketilmeden önce iki gün bekleme süresi gerekmektedir. Seçeceğiniz suyun bu işleme maruz kalmış olma ihtimali üzerine alacağınız günden en az 2 gün önce üretilen ve üretim tarihi en yakın olan suyu seçmenizde fayda olacaktır.

2. Cam şişeli ürün almaya özen gösterin.

3.Eğer damacana su alıyorsanız etiketleri mutlaka olmalıdır. Bu Etiketler sağlam ve okunabilir ,silintisiz kazıntısız olmalıdır. Bu Etiketler üzerinde suyun ve su firmasının adı, üretim veya ithalat izninin tarih ve sayısı ve yasal açıklaması, dolum yapılan tesisin adı adresi ve künyesi, İçerisinde bulunan suyun kantitatif ve kalitatif analıiz sonuçları mutlak suretle yer almalıdır • İçerisine su konulan ambalajın üzerinde kabartma firma adı etiketle aynı olmalıdır ambalajın kapağı orijinal haliyle kapalı olmalı çıt çıt ları açılmamış olmalıdır . Kapak üzerinde üretim ve son kullanma tarihi ile parti ve seri okunabilir şekilde silinmemiş kazıntı olmamış haliyle konulmalıdır..Kapak güvenlik bandıyla çevrelenmiş olmalıdır.

4.Bazik olan, yani pH’sı 7’den büyük olan suların tüketilmesi sağlığa yararlı sayılır.

5. Eğer bir kaynaktan su alıyorsanız temizlenmiş paslanmaz çelik, cam veya polipropilen şişe kullanın.

6. Güneş ışığına maruz kaldığını gördüğünüz plastik şişeli sudan uzak durun.

7, Su aldığınızda mutlaka kaldırıp göz seviyenizde su şişesinin içine bakın. İnanmayacaksınız ama bazen yüzen şeyler görebilirsiniz.

8. Aldığınız suyu içtiğinizde ağzınıza plastik tadı veya kokusu geliyorsa suyu iade edin ve paranızı geri isteyin.

7. Her zaman bilinen marka en iyisi olmayabilir. Kaynak sularının fazla olduğu ve sanayileşmenin az olduğu şehirlerden gelen ve nakliye şartlarının önemi sebebiyle kurumsal şirketlerin suyunu almaya özen gösterin.
8.Aldığınız suyu kesinlikle güneşte bırakmayın. Plastik şişeleri dondurmayın. Bu durum plastik içindeki Dioksin’i açığa çıkarır. Dioksin denilen kimyasal maddenin kansere neden olduğu, özellikle göğüs kanserine yol açtığı biliniyor
9.Damacana pompası : Suya direkt temas eden bu cihazın temizliği çok önemlidir. Pompaların kirliliği gözle de tespit edilebilir. Her damacana değişimi sırasında temizliği kontrol edilmelidir. Temizlenemeyecek durumdaki pompalar kullanılmamalıdır. 
VE ÇEVRESEL ETKİLERİ MUTLAKA DÜŞÜN
Su içmek sağlıklı bir seçenek olarak görülse de, tek kullanımlık şişelerde bu suları tüketmenin dünyamız için o kadar sağlıklı değil.Bir, tek kullanımlık plastik şişe suyun üretimi ve nakliyesi için aslında o şişenin içindeki sudan daha fazla su harcanıyor. Yapılan bir çalışma, 1 litre plastik şişeli suyun üretimi ve nakliyesi için 25.5 litre su, 1 litre petrol kullanıldığını ve bu işlemler esnasında 0.5 kg zararlı sera gazı açığa çıktığını göstermiştir. Sağlıklı yeniden kullanılabilir şişelerde su içmeye başlamak, aslında bireysel olarak kendinize fayda sağlayacağı gibi dünyanın doğal dengesini devam ettirebilmesine de destek olac önemlidir. aktır
Belki de evde arıtma cihazı ile elde edeceğiniz suyu kullanmak en doğru çözüm olacaktır. Çeşme suyu her gün devlet tarafından analiz edilirken doğal kaynak suyu adı altında aldığınız sular, belki ruhsat sürecinden sonra bir daha hiç analiz edilmemiştir. Su içmek sağlık için ne kadar önemliyse seçmek de en az o kadar önemlidir.