İSTANBUL, 5 Kasım () - Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International), küresel düzeyde faaliyet gösteren dev şirketlerin yeterince şeffaf olmadıklarına dikkat çekerek, bu şirketlere "şeffaf raporlama" çağrısı yaptı.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü, "Kurumsal Raporlamada Şeffaflık: Dünyanın En Büyük Şirketlerinin Değerlendirilmesi 2014 Raporu"nu açıklandı.
Raporda, Forbes dergisinin “halka açık en büyük şirketler” listesinde yer alan ve toplam piyasa değeri 14 trilyon doları aşan 124 şirketin kamuya açık bilgileri üzerinden yapılan araştırmanın sonuçları yer aldı.
Raporda, şirketlerin yolsuzlukla mücadele için aldıkları önlemler ve bağlı ortaklıkları ile yurtdışı operasyonlarının kilit mali bilgilerine ilişkin kamuoyuna yaptıkları açıklamaları değerlendirildi.
Raporda yer alan verilere göre, büyük küresel şirketler ana ülkeleri dışındaki operasyonlarının mali bilgilerini kamuyla hiç paylaşmamakta ya da kısıtlı bilgi vermiyor.
VERGİ VE KAZANÇLAR AÇIKLANMIYOR
Araştırmaya konu olan 124 şirketin 90’ı yabancı ülkelerde ödedikleri vergileri açıklamıyor; 54 şirket ise diğer ülkelerde elde ettiği kazanç hakkında kamuya bilgi vermiyor.
Genel ortalamanın 10 üzerinden 3.8 olduğu araştırmada, en başarılı performans İngiliz şirketlerine ait iken, Çin şirketleri en kötü performansı gösterdi.
Raporda yer verilen 8 Çin şirketinin 6’sı, on üzerinden üç ve daha düşük puan alırken; 6 Çin şirketi sıralamanın en altındaki 11 şirket arasında yer alıyor.
MADENCİLİK VE TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ
Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından açıklanan araştırmanın ortaya koyduğu sonuçlar, dünyanın en büyük petrol, gaz ve madencilik şirketlerinin Temmuz 2015’te Avrupa Birliği ölçeğinde yürürlüğe girecek olan şeffaflık kuralları için hazır olmadıklarını da gösterdi.
Raporda yer alan 24 madencilik şirketinin 19 tanesi iş yaptıkları ülkelerin sadece yarısından azında vergi ödemelerini ve gelirlerini kamuya açıklıyorlar.
Araştırma kapsamında yer alan teknoloji şirketleri ise, şaşırtıcı şekilde, şeffaflığı daha fazla mümkün kılan teknoloji sektörünün en az şeffaf sektörlerden birisi olduğunu gösteriyor.
"YOKSULLUK VE İSTİKRARSIZLIĞA YIL AÇIYOR"
Uluslararası Şeffaflık Örgütü Başkanı Jose Urgaz, araştırma sonuçlarına ilişkin yaptığı açıklamada, yolsuzluğu yaratan kötü kurumsal davranışların yoksulluğa ve istikrarsızlığa sebep olduğunu belirterek, ekonomik açıdan en büyük dünya ülkelerinin ekonomileri ile yarışan çok-uluslu şirketlerin yolsuzlukla mücadelede önemli bir rolü olduğunu vurguladı ve ekledi:
"Şirketler mali işlemleri hakkında kamuya daha fazla bilgi sağlamalıdırlar. Şeffaflık, yurttaşların bir şirketin kendi ülkelerindeki yaptıkları işin boyutlarını öğrenebilmesini mümkün kılar. Aynı zamanda, şirketler ve devlet arasında yolsuzluğa sebep olabilecek para akışlarını takip etme bakımından da önemlidir."
TÜRKİYE'DEKİ ŞİRKETLER DE ARAŞTIRILIYOR
Uluslararası Şeffaflık Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Oya Özarslan da, şeffaflık hakkında farkındalık yaratma, özel sektörün şeffaflık düzeyini belirleme ve şirketlerin bu alandaki çabalarını bir araya getirme amaçlarıyla benzer bir araştırma yaptıklarını söyledi.
"Kurumsal Raporlamada Şeffaflık" araştırmasında aynı metodolojiyi kullanarak Borsa İstanbul 100 Endeksi içinde yer alan şirketler üzerinden araştırmasını yürüttüklerini belirten Özarslan, "Ülke ekonomilerinde önemli bir yere sahip olan büyük şirketlerin, diğer şirketlere göre daha fazla şeffaf olmasına ihtiyacımız var. Sosyal olarak da sorumlu olan bu şirketler, aynı zamanda yolsuzlukla mücadele çabalarına da önderlik edebilme gücünü taşımaktadır" dedi.
