İZMİR (CİHAN)- İzmir´in Gaziemir ilçesinde bir fabrikanın, üretim yaptığı dönemlerde ürettiği kurşun atıklarını arazisine gömmesi üzerine başlatılan bilimsel incelemenin ön raporu hazırlandı. Fabrikanın arazisi üzerinde incelemede bulunan Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)´na bağlı üç kişilik heyet, çalışmalarını tamamladı. Tetkik ve ölçümler sonucunda radyasyon bulgusuna ulaşılamadığı belirtilerek, çevrede oturanların nefes alma ve öksürük gibi sıkıntılarının, öncelikli olarak kimyasal tehlikeli maddeler kapsamında ele alınması istendi.

Yazılı basında ve internet sitelerinde yer alan haberler üzerine Aslan Avcı Döküm Sanayi T.A.Ş.'ye ait kurşun döküm fabrikasına, TAEK tarafından bilimsel bir heyet gönderildiği belirtilen açıklamada şunlar kaydedildi: Radyolojik ölçüm ve incelemelerde fabrika yerleşkesi dışında kalan alanlarda doğal düzeylerde (15 µR/saat) olduğu, fabrika atıklarının bulunduğu yaklaşık 500 metrekarelik açık alanda (demir esaslı cüruf üzerinde) ise homojen bir dağılım göstermediği, doğal radyasyon seviyesi de dahil olmak üzere 15-200 µR/saat değerleri arasında değiştiği, daha önceki yıllarda çeşitli derinliklere kadar yapılan kazılarda ve açılan kuyularda yapılan ölçümler sonucunda homojen olmamakla birlikte radyoaktif bulaşma olduğu tespit edilen, atıkların gömüldüğü ve üzeri toprakla örtülmüş sahada yüzeyde doğal seviyelerde olduğu, tespit edilmiştir.

Söz konusu firmanın 2007 yılında faaliyette olduğu dönemlerde TAEK kontrolünde olmadığı belirtilen raporda, buna rağmen ölçüm, inceleme ve değerlendirmeler yapıldığı aktarıldı. Bulgular sonucunda firmaya ve tedarikçi firmalara çeşitli önerilerle yönlendirme yapıldığı belirtilirken bu kapsamda fabrikada çalışan görevlilerden de kan numuneleri alınarak kromozom aberasyon tahlilleri yapıldığı, radyasyona dayalı bir sağlık etkisi tespit edilemediği bildirildi.

Raporun sonuç kısmında ise TAEK´in yaptığı incelemeyle ilgili şu görüşlere yer verildi: Gerek 4 Aralık 2012 tarihinde yapılan ölçüm ve incelemeler gerekse konuyla ilgili bugüne kadar kurumumuz tarafından yapılmış çalışmalar da dikkate alınarak aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır: Ölçülen radyasyon seviyeleri, çevrede yaşayan halkın sağlığı için tehdit oluşturmamaktadır. Daha önceki yıllarda yapılan ölçüm ve analizlerle teyit edildiği şekilde, radyoaktivite bulaşmış cüruf atıklarından radyoaktivitenin çevresel ortamlara yayılması olası görülmemektedir. Hurda malzemelerin eritilerek mamul madde üretimi sürecinde radyoaktif maddeler atıklarda kalmış olup tesiste geçmişte üretilmiş olan kurşun mamullerde radyoaktivite bulunmadığı da ayrıca yapılan ölçümlerle tespit edilmiştir. Fabrika sahası etrafındaki tel örgülerin yer yer tahrip edildiği görülmüş olup özellikle cürufların bulunduğu açık alan olmak üzere fabrika sahasına girişin kontrollü olmasının, ilgili firma ve yerel otoritelerce temin edilmesi gerekmektedir. Haberlerde yer alan toprağın yanması, dumanların yükselmesi, bitkilerin kuruması, hayvanların ölmesi, çevrede yaşayanların nefes darlığı, öksürük, astım ve bronşit şikayetleri, havanın tuzruhu gibi kokması vb. hususların radyasyonla ilişkisi bulunmayıp bu şikayetlerin temelinde kimyasal tehlikeli maddelerin etkisinin öncelikli olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Konuya ilişkin geçmişte yapılan çalışmaları da içeren ayrıntılı bilgiler, en kısa sürede kamuoyuyla paylaşılacaktır. CİHAN