Asgari ücretliye 2. simit müjdesi: Zamla günde iki simit

2015 yılı Asgari ücretleri belli oldu..
Son iki yılı uydurma ekonomi haberleriyle 'Büyük müjde' başlıklarıyla duyuran hükümete yakın gazeteler muhtemelen Asgari Ücret zammını da bu başlıkla verirse şaşırmayşın. Milyonlarca asgari ücrelkiye verilen aylık 58 liralık zamla günde ortalama iki simit alınabiliyor.
Asgari ücrete 2015’te yapılacak zam belli oldu. Halen 891 lira olan asgari ücret, ocaktan itibaren yüzde 6’lık artışla 949,  ikinci altı ayda da yüzde 6 zamla 1.000 liraya yükseltilecek. 58 liralık zam, günlük ortalama 2 liraya denk gelirken bununla ancak tanesi 1 liradan 2 simit alınabilecek. TÜİK, asgari ücretin 1.424 TL olması gerektiğini bildirmişti.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, gelecek yıl geçerli olacak asgari ücreti belirledi. Ocak 2015’in ilk 6 ayı için asgari ücrete 58 lira zam yapılarak 949 liraya yükseltildi. Asgari ücret yılın ikinci altı ayında ise 1.000 lira olacak. Yapılan zam, günlük ortalama 2 liraya denk geliyor. İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ülkeleri arasında servetin en adaletsiz biçimde paylaşıldığı ikinci ülke olan Türkiye’de asgari ücrete yapılan artış, çalışma hayatı tarafından tepkiyle karşılandı.

Türkiye’de halen 4 milyon 780 milyon kişi asgari ücretle çalışıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmalarında asgari ücretin 1.424 lira olması gerektiğini bildirmişti. Ancak hükümetle işveren anlaşarak asgari ücretin 949 lira olmasına karar verdi. İşçi kesimini temsilen komisyonda yer alan Türk-İş ise anlaşmaya imza atmadı. Komisyon, bekar bir işçi için 891 lira olan net asgari ücreti, ilk altı ay için yüzde 6 artırarak 949 liraya çıkardı. Brüt asgari ücret ise ilk altı ay için 1.202 lira oldu. Asgari ücrete, ikinci altı ay için de yüzde 6 zam yapıldı. Böylece temmuz ayından itibaren net asgari ücret 1.000 lira, brüt asgari ücret ise 1.274 lira olacak.

Asgari ücrete ilişkin bilgi veren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, 16 yaş ayrımının kaldırılarak tek asgari ücret uygulamasına geçildiğini söyledi. Ayrıca 4 çocuğu olan asgari ücretli için uygulanan vergi muafiyetinin 3 çocuklu asgari ücretli için de geçerli olacağını açıkladı. Ancak geçen yıl da bu açıklama yapılmış, aradan 1 yıl geçmesine rağmen uygulamaya girmemişti. Bakan Çelik, TÜİK’in belirlediği rakamın neden komisyonda dikkate alınıp asgari ücretliye yansıtılmadığına ilişkin soru üzerine ise TÜİK’in belirlediği 1.424 TL’nin ağır işlerde çalışanlar için olduğunu ileri sürdü. Ancak TÜİK’in hafif işler için belirlediği rakam da 1.200 lira civarında.
Asgari ücrete Türk-İş adına şerh koyan Nazmı Irgat ise belirlenen rakamın çalışanların beklentisini karşılamadığını söyledi. Irgat, açlık sınırının 1.232 lira olduğuna dikkat çekerek, TÜİK’in verilerinin de dikkate alınmadığını söyledi. Belirlenen asgari ücretin açlık sınırının bile altında olması sebebiyle Türk-İş’in bu karara muhalefet ettiğini açıkladı. İşveren kesimini temsilen konuşan TİSK temsilcisi Metin Demir ise işsizliğin arttığını, özellikle genç işsizliğin tırmandığını belirterek, belirlenen asgari ücretin işsizliği artıracağını ileri sürdü. 

Açıklanan rakamları değerlendiren Aksiyon İşçi Sendikaları Konfederasyonu Başkanı Vedat Öztürk, belirlenen rakamın utanç verici olduğunu söyledi. Öztürk, “İtibardan tasarruf olmaz diyerek, Cumhurbaşkanlığı harcamalarını iki katına çıkaranlardan asgari ücreti de iki katına çıkarmalarını, net 1.800 lira yapmalarını istemiştik.

Demek ki dertleri itibar falan değilmiş.” diye konuştu. Açıklanan rakamı ‘aileleriyle birlikte milyonlarca asgari ücretlinin açlığa mahkûm edilmesi’ olarak niteleyen Öztürk, masada işçileri temsil eden Türk-İş’i de eleştirerek, işçilerin bir sendikanın böyle bir rakamın altına imza atmasını iyi sorgulaması gerektiğini kaydetti. DİSK Araştırma Enstitüsü’nün Asgari Ücretle Alım Gücü raporuna göre, asgari ücret alım gücünü hızla yitiriyor. Buna göre son 1 yılda gıdada alım gücünü yüzde 3,31 kaybetti. Asgari ücretli gelirinin bütünü ile geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 60 ekmek (12 kg) daha az alabiliyor. Pirinçte kayıp ise yüzde 21. Dana eti ve balık da alım gücünde kaybın yaşadığı gıda ürünleri arasında. Dana etinde kayıp 1,8 kg ile yüzde 6’yı bulurken, balık için kayıp 1 kg. Süt yüzde 1,6, beyaz peynir yüzde 4,7 oranlık kayıp ile asgari ücretlinin yoksullaştığı ürünler oldu.